ในปี 2568 วงเงินบัตรเครดิตเฉลี่ยต่อคนคนไทยอยู่ที่ราว 120,000 บาท ขณะที่ค่าครองชีพ โตต่อเนื่องเร็วกว่ารายได้ หลายครัวเรือนจึงใช้ “เงินสดล่วงหน้า” จากบัตรเครดิตอุดช่องว่างค่าใช้จ่ายจนเกินกำลังชำระ เมื่อจ่ายขั้นต่ำไม่ไหว ค่าปรับและดอกเบี้ยพอกพูนจน “หนี้ดี” กลายเป็น “หนี้เสีย” ในเวลาไม่กี่รอบบิล
คำถามยอดฮิตจึงเกิดขึ้น—ถ้าไม่จ่ายบัตรเครดิต สักกี่เดือนเจ้าหนี้ถึงจะฟ้อง? คำตอบไม่ใช่ตัวเลขตายตัว แต่ผูกพันกับกฎหมาย วิธีปฏิบัติของสถาบันการเงิน และพฤติการณ์ของลูกหนี้เอง บทความนี้จะพาไล่เรียงตั้งแต่ข้อกฎหมาย ขั้นตอนฟ้องร้อง ผลกระทบ ไปจนถึงทางออกและ Q&A สำคัญ
กฎหมายสำคัญที่ต้องรู้
1. พระราชบัญญัติการทวงถามหนี้ พ.ศ. 2558 (แก้ไขล่าสุด 2567)
-
ทวงได้วันละครั้ง ช่วงเวลา 08.00–20.00 น. (จ.-ศ.) และ 08.00–18.00 น. (วันหยุด)
-
ห้ามข่มขู่ ประจาน หรือเผยข้อมูลหนี้แก่บุคคลที่สาม หากฝ่าฝืนโทษปรับสูงสุด 100,000 บาท
-
ประกาศ กก.กำกับการทวงถามหนี้ 14 ก.พ. 2568 ขยาย “สถานที่และช่วงเวลาอื่น” ที่ถือว่าติดต่อได้ชอบด้วยกฎหมาย เพื่อรองรับช่องทางดิจิทัล (multi.dopa.go.th)
2. ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 193/34
-
อายุความเรียกร้อง หนี้บัตรเครดิตนับเป็น “บัญชีเดินสะพัด” เจ้าหนี้ต้องฟ้องภายใน 2 ปี นับแต่วันครบกำหนดชำระของใบแจ้งหนี้แต่ละงวด
-
หากมีข้อตกลงประนอมหนี้หรือชำระบางส่วน จะเป็นการ “หยุดยั้งอายุความ” แล้วเริ่มนับใหม่
3. ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (ฉบับแก้ไข 2566)
-
คดีมูลหนี้ไม่เกิน 300,000 บาท สามารถยื่นฟ้องศาลแขวง ใช้วิธีไต่สวนอย่างรวดเร็ว
-
หากลูกหนี้ไม่ยื่นคำให้การภายใน 15 วัน นับจากรับหมาย ศาลมีอำนาจพิพากษา “จำเลยขาดนัด” ได้ทันที
4. หลักเกณฑ์ ธปท. (Bank of Thailand) ปี 2568
-
อัตราผ่อนขั้นต่ำบัตรเครดิต ยังคงผ่อนปรนที่ 8 % ตลอดปี 2568 เพื่อลดภาระครัวเรือน (bot.or.th, bot.or.th)
-
โครงการ “คุณสู้ เราช่วย” และ “คลินิกแก้หนี้” เปิดช่องรีไฟแนนซ์ดอกเบี้ยต่ำ 3-5 % ต่อปี สูงสุด 10 ปี (bot.or.th, bot.or.th)
ไม่จ่ายกี่เดือนถึง “โดนฟ้อง” จริง?
-
1 งวด (30 วัน) — เริ่มผิดนัด เจ้าหนี้คิดดอกเบี้ยผิดนัด + ค่าปรับ
-
2 งวด (60 วัน) — เข้าข่าย “บัญชีค้างชำระ” ธนาคารเริ่มโทร ไล่บี้จ่ายขั้นต่ำ
-
3 งวด (90 วัน) — สถานะ “NPL” ส่งข้อมูลลบเครดิตบูโร ลูกหนี้ส่วนใหญ่ถูกโอนให้บริษัททวงหนี้ (ddproperty.com)
-
4–6 งวด (120–180 วัน) — ธนาคารมักออก “หนังสือบอกเลิกสัญญา” แจ้งยอดปิดบัญชีภายใน 30 วัน ถ้าเพิกเฉย คดีความเกิดขึ้นได้ทันที
-
6 งวดขึ้นไป (180 วัน+) — โอกาสถูกฟ้องสูงสุด เพราะใกล้หมดอายุความรอบบิลแรก ธนาคารต้องรีบดำเนินคดีเพื่อรักษาสิทธิ์
ตัวเลขข้างต้นเป็น “แนวปฏิบัติ” ของอุตสาหกรรม ไม่มีกฎหมายบังคับให้ต้องฟ้องภายในเดือนที่ เท่าไร แต่สถิติชี้ว่าเกือบ 80 % ของคดีบัตรเครดิตยื่นฟ้องหลังลูกหนี้ค้าง 4-6 งวด
กระบวนการฟ้องศาล: 6 ขั้นตอนสำคัญ
-
ออกหมายเรียก – ส่ง “คำฟ้อง” และ “หมายศาล” ถึงมือจำเลย
-
ยื่นคำให้การ – ภายใน 15 วัน (ศาลแขวง) หรือ 30 วัน (ศาลจังหวัด)
-
นัดไกล่เกลี่ย – ศาลส่งเสริมให้ประนีประนอม ลดดอกเบี้ย/ยืดงวด
-
สืบพยาน – ถ้าเจรจาไม่ลงตัว ศาลฟังพยานและพิจารณาหลักฐาน
-
พิพากษา – ตัดสินยอดหนี้ ดอกเบี้ย และค่าใช้จ่ายดำเนินคดี
-
บังคับคดี – หากลูกหนี้ไม่ชำระตามคำพิพากษา เจ้าหนี้ยื่น “คำร้องบังคับคดี” ยึดทรัพย์-อายัดเงินเดือน (เฉพาะส่วนเกิน 20,000 บาท 30 %)
ผลกระทบที่จะตามมาถ้า “หนี” ต่อ
-
ดอกเบี้ยผิดนัด สูงสุด 18 % ต่อปี บวกค่าปรับรายเดือน
-
เครดิตบูโร ติดสถานะ “N” นานสูงสุด 3 ปี หลังปิดบัญชี
-
คดีอาญาไม่มี แต่หากเบี้ยวนัดศาล อาจถูกออกหมายจับฐาน “ละเมิดอำนาจศาล”
-
งานราชการ-รัฐวิสาหกิจ หลายแห่งไม่รับผู้ถูกยึดทรัพย์หรือถูกพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด
-
ความเครียด-สุขภาพจิต เป็นผลข้างเคียงที่มักถูกมองข้าม
7 ทางออกเมื่อไม่มีเงินจ่ายบัตรเครดิต
-
ติดต่อเจ้าหนี้ก่อนผิดนัด
-
ขอ “ปรับโครงสร้างหนี้” ปรับลดดอกเบี้ย-ยืดงวด
-
ต่อรองผ่อนขั้นต่ำต่ำกว่า 8 % ได้เป็นกรณีพิเศษ
-
-
ขอเข้าร่วม โครงการคุณสู้ เราช่วย
-
รวมหนี้ดอกเบี้ยสูง ≤ 5,000 บาท/บัญชี เป็นหนี้ดอกเบี้ยต่ำงวดเดียว
-
-
คลินิกแก้หนี้
-
เหมาะกับหนี้เสียเกิน 120 วัน รวมไม่เกิน 2 ล้านบาท ลดดอกเหลือ 3-5 % ต่อปี
-
-
รีไฟแนนซ์สินเชื่อส่วนบุคคล
-
รวมทุกบัตรเป็นก้อนเดียว ดอกเบี้ย 14-16 % ระยะยาว 3-5 ปี
-
-
ผ่อนขั้นต่ำสม่ำเสมอ + จ่ายก้อนใหญ่เมื่อได้เงินพิเศษ
-
หลัก “Snowball” เคลียร์บัญชีวงเล็กก่อน เพิ่มโมเมนตัมใจ
-
-
ขายทรัพย์สินไม่จำเป็น
-
รถสำรอง นาฬิกาหรู เครื่องประดับ เพื่อตัดไฟแต่ต้นลม
-
-
ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญการเงิน และจิตแพทย์ (ถ้าจำเป็น)
-
ปัญหาหนี้มักมาคู่ความเครียด ควรรับการช่วยเหลือจากมืออาชีพ
-
ถาม-ตอบ (Q&A) ยอดฮิต
Q1: ถ้าไม่มีเงินจ่ายเลย จะติดคุกไหม?
A: ไม่—หนี้บัตรเครดิตเป็นหนี้ทางแพ่ง ไม่มีโทษจำคุก เว้นแต่เบี้ยวคำสั่งศาลจนถูกจับฐานละเมิดอำนาจศาล
Q2: เจ้าหนี้โทรหาญาติ-เจ้านายได้หรือไม่?
A: ทำได้ครั้งเดียวเพื่อขอช่องทางติดต่อ แต่ห้ามเปิดเผยยอดหนี้หรือรายละเอียดการผิดนัด มิฉะนั้นเข้าข่ายผิด พ.ร.บ.ทวงถามหนี้
Q3: ธนาคารจะยึดบ้าน-รถได้ไหม?
A: ได้ ถ้ายื่นบังคับคดีและศาลอนุมัติ แต่โดยปกติเจ้าหนี้เลือกอายัดเงินเดือน-เงินฝากก่อน เพราะค่าใช้จ่ายยึดทรัพย์สูง
Q4: อายุความ 2 ปี นับอย่างไร?
A: นับจากวันครบกำหนดชำระของงวดที่ค้าง หากมีการชำระบางส่วนหรือทำสัญญาประนอมหนี้ จะหยุดอายุความแล้วเริ่มนับใหม่
Q5: ตั้งรับหมายศาลอย่างไร?
A: อย่าหลีกเลี่ยง รับไว้-ถ่ายเอกสาร จากนั้นรีบหาทนายหรือสายด่วนศาลยุติธรรม 1111 กด 77 เพื่อนัดไกล่เกลี่ย
Q6: ไม่มีเงินจ้างทนาย ทำอย่างไร?
A: ขอ “ทนายอาสา” ที่ศาลจังหวัดหรือมูลนิธิทนายความฟรี ให้การตนเองก็ได้ แต่ต้องยื่นภายในกำหนด
Q7: ผ่อนขั้นต่ำ 8 % แล้วค้างไปบ้าง ยังเข้าโครงการช่วยเหลือได้ไหม?
A: ได้ ถ้าค้าง > 90 วัน และยอดไม่เกินเงื่อนไขของแต่ละโครงการ เช่น “คุณสู้ เราช่วย”
Q8: ปิดบัญชีก่อนฟ้อง จะลบเครดิตบูโรรวดเร็วขึ้นหรือไม่?
A: ใช่ สถานะจะเปลี่ยนเป็น “ปิดบัญชีปรับปรุงโครงสร้างหนี้” แล้วรอเคลียร์ประวัติภายใน 3 ปี
Q9: เจรจาเองดีกว่าผ่านบริษัทรับจ้างปรึกษาหนี้ไหม?
A: ดีกว่า เพราะไม่เสียค่าบริการ เจรจาโดยตรงได้สิทธิตามกฎหมายครบ
Q10: ใช้เงินกู้นอกระบบมาปิดบัตรดีหรือไม่?
A: เสี่ยงกว่าเดิม ดอกเบี้ยสูง ไม่มีคุ้มครอง การทวงหนี้รุนแรง หลุดจาก “ไฟ” เดิมไปเจอ “น้ำมันเบนซิน”
รู้เร็ว – คุยเร็ว – แก้เร็ว
-
หนี้บัตรเครดิตไม่ได้ฟ้องทันทีแต่เนิ่น โดยปกติหลังค้าง 4-6 งวด
-
อายุความ 2 ปี ต่อใบแจ้งหนี้ ขอประนอมหนี้หรือจ่ายบางส่วนหยุดอายุความได้
-
พ.ร.บ.ทวงถามหนี้ 2567 คุ้มครองให้ทวงได้วันละครั้ง ห้ามข่มขู่คุกคาม
-
ธปท. ต่ออายุ “ผ่อนขั้นต่ำ 8 %” ถึงสิ้น 2568 และเปิดทางโครงการรีไฟแนนซ์ดอกเบี้ยต่ำ
-
แก้หนี้เร็ว ลดดอกเบี้ย-ลดความเสียหายของเครดิตบูโร และรักษาสุขภาพจิตของคุณ