อาการปวดท้องเป็นอาการผิดปกติ ที่สามารถบ่งบอกและบ่งชี้สาเหตุของโรคภัยและความผิดปกติของร่างกายได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าคุณจะปวดท้องข้างขวา หรือปวดท้องข้างซ้าย เนื่องจากบริเวณท้องหรือช่องท้อง เป็นบริเวณที่รวมอวัยวะสำคัญของร่างกาย เช่น หัวใจ ปอด ม้าม ไต ตับอ่อน กระเพาะอาหาร และลำไส้ โดยอาการปวดท้องข้างขวาและปวดท้องข้างซ้ายอาจจะมีสาเหตุที่หลากหลาย ซึ่งแม้บางสาเหตุอาจจะทำการรักษาได้ด้วยตนเอง แต่บางสาเหตุก็ต้องพึ่งพาการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพราะหากปล่อยให้ยังคงมีอาการปวดท้องข้างซ้ายและปวดท้องข้างขวาก็อาจจะเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
ลิงก์ผู้สนับสนุน
สาเหตุของการปวดท้องข้างซ้าย
การปวดท้องข้างซ้ายสามารถเกิดขึ้นได้จากหลากหลายสาเหตุ ซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดอาการปวดที่สามารถแบ่งเป็นบริเวณท้องส่วนบนและท้องส่วนล่าง โดยอาจแตกต่างกันไปตามอาการปวดท้องข้างซ้ายของแต่ละคน ซึ่งสามารถอธิบายรายละเอียดได้ดังนี้
อาการปวดท้องข้างซ้ายส่วนบน
หัวใจขาดเลือด – สาเหตุอาการปวดท้องข้างซ้ายส่วนบน สาเหตุแรก คือ การขาดเลือดที่หัวใจ โดยเป็นสาเหตุของการปวดท้องข้างซ้ายที่มีความอันตรายมาก ซึ่งมักทำให้ผู้ที่มีอาการป่วยมีอาการแน่น เจ็บหน้าอกหรือแขนคล้ายถูกบีบและอาการนั้นอาจลามไปยังกราม แผ่นหลังหรือลำคอได้อีกด้วย ซึ่งอาการปวดท้องข้างซ้ายนี้จะส่งผลให้รู้สึกเมื่อยล้า เวียนศีรษะฉับพลัน คลื่นไส้ อาหารไม่ย่อย และมีอาการแสบร้อนกลางอก หายใจไม่เต็มปอด อีกทั้งยังมีอาการเหงื่อออกในขณะที่ร่างกายเย็น โดยหากมีอาการปวดท้องข้างซ้ายส่วนบนและสงสัยว่าตนเองป่วยเป็นโรคหัวใจขาดเลือด ควรเข้าพบแพทย์ทันที หรือหากไม่สามารถเดินทางมาด้วยตนเองก็สามารถโทรศัพท์ขอความช่วยเหลือหน่วยแพทย์ฉุกเฉินทันที
โรคเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ – อาการปวดท้องข้างซ้ายนี้เกิดจากกรอักเสบและอาการบวมของเยื้อหุ้มหัวใจ ซึ่งผู้ป่วยอาจรู้สึกเจ็บที่หน้าอกช่วงกลางหรือข้างซ้ายบน โดยเฉพาะเมื่อหายใจเข้า อาการปวดท้องข้างซ้ายจากเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบนี้จะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเหนื่อย อ่อนแรง ไอ ท้องหรือขามีอาการบวมผิดปกติ หายใจไม่เต็มปอดระหว่างการนอนหรือการเอนลำตัว มีอาการใจสั่น และอาจมีอาการปวดท้องข้างซ้ายบนพร้อมกับมีไข้ต่ำ ๆ
โรคกรดไหลย้อน – โรคกรดไหลย้อนเป็นโรคยอดฮิตสำหรับคนวัยทำงานในปัจจุบัน ซึ่งมีต้นเหตุหลัก ๆ มาจากการเป็นโรคกระเพาะและการรับประทานอาหารไม่ตรงเวลา โดยอาการปวดท้องข้างซ้ายนี้ ผู้ป่วยจะมีอาการแสบร้อนที่กลางอก เสียงแหบ มีอาการไอ เจ็บหน้าอก จุกแน่นในลำคอ ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น อีกทั้งยังอาจจะประสบปัญหาในการกลืนอาหารอีกด้วย
โรคลำไส้แปรปรวน – อาการปวดท้องข้างซ้ายนี้ เกิดจากการทำหน้าที่ผิดปกติของลำไส้ ทำให้เกิดอาการปวดท้องหรือการปวดเกร็งหน้าท้อง โดยอาการจะดีขึ้นเมื่อถ่ายอุจจาระ ลักษณะอาการจะคล้ายคลึงกับโรคกรดไหลย้อน เพราะเป็นโรคที่มีความเกี่ยวพันธ์กัน อีกทั้งมีความเป็นไปได้ที่ผู้ป่วยอาจจะป่วยเป็นทั้ง 2 โรค อาจมีการปวดเกร็งที่หน้าท้อง โดยอาจมีอาการท้องเสียหรือท้องผูกผสมอยู่ด้วย สามารถสังเกตลักษณะอุจจาระว่ามีเมือกใสหรือมีสีขาวปนออกมากด้วย แต่จะไม่มีเลือดปน และอาจมีแก๊สในท้องปริมาณมาก ซึ่งผู้ป่วยแต่ละคนอาจมีอาการแตกต่างกัน แต่อาการปวดท้องข้างซ้ายจากโรคกรดไหลย้อนนี้จะมีลักษณะและรายละเอียดดังที่กล่าวมา และจะมีความรุนแรงแตกต่างกันไป
โรคที่มีการอักเสบของระบบทางเดินอาหาร – มักเป็นอาการผูกติดไว้กับโรคกรดไหลย้อน โรคลำไส้แปรปวน นอกจากที่ผู้ป่วยจะมีอาการปวดท้องข้างซ้าย ผู้ป่วยอาจมีอาการเริ่มตั้งแต่รู้สึกเหนื่อยล้า อ่อนแรง มีไข้ปวดเกร็งหน้าท้อง ท้องเสีย ถ่ายเป็นเลือด น้ำหนักลดโดยไม่ได้ตั้งใจ ไปจนถึงมีอาการเบื่ออาหาร ไม่สามารถรับประทานอาหารได้ในปริมาณที่เคยรับประทาน เป็นต้น
โรคตับอ่อนอักเสบ – อาการนี้จะเป็นการปวดท้องข้างซ้ายอย่างเฉียบพลันและเรื้อรัง หากเป็นอาการเฉียบพลันอาจทำให้มีอาการปวดท้องข้างซ้ายที่อาจลามไปถึงหลัง โดยอาการปวดท้องข้างซ้ายจะมีอาการแย่ลงเมื่อรับประทานอาหาร โดยเมื่อกดที่บริเวณท้องข้างซ้ายจะมีอาการเจ็บ ชีพจรเต้นเร็ว คลื่นไส้ อาเจียน ส่วนผู้ป่วยที่มีอาการแบบเรื้อรังอาจจะปวดท้องข้างซ้ายส่วนบนเพิ่มเติมอีกด้วย
ม้ามโต – อาการปวดท้องข้างซ้ายด้วยสาเหตุม้ามโตนี้ มักเกิดจากการติดเชื้อ และสามารถรวมถึงปัญหาเกี่ยวกับตับอย่างเช่น ตับแข็งหรือโรคซิสติก ไฟโบรซิส ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกอิ่ม แม้ยังไม่ได้รับประทานอาหารก็ตาม อาการปวดท้องข้างซ้ายนี้ อาจลามไปถึงหัวไหล่ และหากมีการติดเชื้อเพิ่มมากขึ้น อาจทำให้หายใจไม่ออก และเกิดอาการเหนื่อยล้า
อาการปวดท้องข้างซ้ายส่วนล่าง
สาเหตุของอาการปวดท้องข้างซ้ายส่วนล่าง สามารถเกิดจากสาเหตุที่หลากหลายไม่แพ้กัน โดยสามารถวินิจฉัยอาการและสาเหตุจากการปวดท้องได้ ดังนี้
โรคถุงผนังลำไส้อักเสบ – อาการปวดท้องข้างซ้ายนี้มีสาเหตุมาจาก การเกิดแรงดันในลำไส้ใหญ่ ซึ่งเมื่อเกิดแรงดันนั้นขึ้น อาจจะทำให้เกิดกระเปาะหรือถุงลมขนาดเล็กขึ้น ซึ่งเมื่อถุงเหล่านั้นแตก หรือบวม ก็จะทำให้เกิดการติดเชื้อส่งผลให้ถุงผนังลำไส้มีการอักเสบ โรคนี้สามารถพบได้ทั่วไปในผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่า 40 ปี ซึ่งอาจทำให้มีไข้ ประกอบกับรู้สึกคลื่นไส้ อาเจียน มีอาการปวดท้องข้างซ้ายเมื่อมีการสัมผัสหน้าท้อง ทองผูกและท้องเสีย
แก๊ส – แก๊ส เป็นสิ่งที่สามารถพบได้ทั่วไปทั่วทั้งร่างกาย ตั้งแต่กระเพาะอาหารไปจนถึงทวารหนัก ซึ่งเกิดขึ้นได้จากการกลืนอาหารและย่อยอาหาร โดยส่วนใหญ่แก๊สจะถูกขับออกมาจากการเรอและการผายลม แต่ก็ยังสามารถมีแก๊สที่ตกค้างอยู่ได้ ทั้งที่กระเพาะอาหาร ลำไส้ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดอาการปวดท้องข้างซ้าย และอาจเกิดอาการ อาเจียน ท้องเสีย ท้องผูก น้ำหนักลดโดยไม่มีสาเหตุ เป็นต้น
อาหารไม่ย่อย – ประเด็นนี้เป็นการเกิดอาการปวดท้องข้างซ้ายที่มีสาเหตุมาจากอาหารที่เรารับประทาน ทั้งการรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม การรับประทานอาหารมากเกินไป และการรับระทานอาหารที่ย่อยยาก เช่น เนื้อสัตว์ อาหารประเภทนม เนย หรือชีส โดยเมื่อกระเพาะไม่สามารถย่อยอาหารได้ ก็จะส่งผลให้เกิดอาการท้องอืด และมีอาการปวดท้องข้างซ้ายและอาจจะปวดท้องข้างขวารวมอยู่ด้วย ประกอบกับอาจจะเกิดแก๊สและกรดจำนวนมาก เพราะร่างกายต้องทำการย่อยอาหาร ส่งผลให้เกิดการปวดท้องข้างซ้าย เรอ ผายลม หรือรู้สึกคลื่นไส้หลังรับประทานอาหาร
โรคไส้เลื่อน – เป็นภาวะที่ชั้นไขมันหรือบางส่วนของลำไส้เล็กเคลื่อนออกจากตำแหน่งเดิมจนมีลักษณะเป็นก้อนอยู่บริเวณหน้าท้องหรือขาหนีบ ส่งผลให้ผู้ป่วยจะมีอาการปวดท้องข้างซ้าย ซึ่งก้อนจะมีขนาดขยายใหญ่ขึ้น และจะยิ่งส่งผลให้ปวดท้องข้างซ้ายมากยิ่งขึ้นไปอีก ดังนั้นหากมีอาการ ควรเข้าพบแพทย์ทันที เพราะอาการปวดท้องข้างซ้ายนี้อาจจะทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น โดยการรักษาจำเป็นที่จะต้องเข้ารับการผ่าตัด
โรคงูสวัด – โรคงูสวัดเป็นการติดเชื้อไวรัสวาริเซลลาซอสเตอร์ (Varicella – zoster virus) ซึ่งเป็นเชื้อที่ก่อให้เกิดโรคชนิดเดียวกับโรคอีสุกอีใส ส่งผลให้ผู้ป่วยเกิดอาการปวดท้องข้างซ้าย และเกิดอาการปวดบริเวณผื่นคันเป็นแนวยาวบนลำตัวข้างใดข้างหนึ่ง และบางครั้งอาจมีผื่นที่ลำคอด้วย โดยส่วนใหญ่ผู้ป่วยมักจะมีอายุมากกว่า 50 ปี ซึ่งมีประวัติการติดเชื้อมากกว่าวัยอื่น ๆ
สาเหตุที่ส่งผลต่อผู้หญิงโดยเฉพาะ
อาการปวดท้องข้างซ้ายส่วนล่างของผู้หญิงมักจะมีสาเหตุมาจากอวัยวะสองส่วนสำคัญ คือ รังไข่และมดลูก เช่น การปวดประจำเดือน เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ การเกิดถุงน้ำในรังไข่ ภาวะรังไข่บิดขั้ว หรือการตั้งครรภ์นอกมดลูกก็อาจจะทำให้เกิดอาการปวดท้องข้างซ้ายได้เช่นเดียวกัน ดังนั้นหากคุณผู้หญิงมีอาการปวดท้องข้างซ้ายและเกิดความไม่แน่ใจ สิ่งที่ควรปฏิบัติอย่างเร่งด่วนคือการพบแพทย์ เพื่อเข้ารับการตรวจภายในและการวินิจฉัยอาการปวดท้องข้างซ้ายนั้น เพราะหากปล่อยไว้อาจก่อให้เกิดอันตรายได้
สาเหตุที่ส่งผลต่อผู้ชายโดยเฉพาะ
อาการปวดท้องข้างซ้ายส่วนล่างสำหรับผู้ชายนั้นอาจจะมีสาเหตุมาจากโรคไส้เลื่อนหรือภาวะอัณฑะบิดขั้ว ซึ่งอาจส่งผลให้ผู้ชายเกิดอาการปวดท้องข้างซ้ายส่วนล่างได้เช่นกัน ทั้งนี้อาการปวดบีบที่อัณฑะเป็นอาการและเป็นการเจ็บป่วยที่ค่อนข้างรุนแรง ดังนั้น หากคุณผู้ชายมีอาการดังกล่าว ควรพบแพทย์ในทันที อย่าปล่อยให้อาการปวดท้องข้างซ้ายคงอยู่โดยไม่สนใจ เพราะอาจนำไปสู่อาการป่วยที่รุนแรงมากกว่าเดิมได้
นอกจากอาการป่วยทั้งหมดที่กล่าวไป อาจยังมีสาเหตุที่สามารถส่งผลให้เกิดอาการปวดท้องข้างซ้ายได้ทั้งส่วนบนและส่วนล่าง เช่น ท้องผูกหรือการถ่ายอุจาระน้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์ ซึ่งอาจทำให้มีอุจจาระตกค้าง และมีลักษณะเป็นก้อนแข็ง ถ่ายไม่ออก หรือถ่ายไม่สุด อีกทั้งยังต้องเบ่งหรือทำการกดหน้าท้องเพื่อช่วยในการถ่ายอุจจาระ ปวดท้องข้างซ้ายอีกสาเหตุอาจจะเนื่องจาก มีนิ่วในไต ซึ่งอาจจะเคลื่อนตัวรอบ ๆ ไตหรืออาจเดินทางไปอุดที่ท่อไต ซึ่งจะส่งผลให้มีอาการปวดแสบที่ท้องและหลัง และมีอาการปวดท้องข้างซ้ายขณะปัสสาวะ คลื่นไส้ อาเจียน โดยสีของปัสสาวะจะมีกลื่นแรง และมีสีแดง น้ำตาล ขุ่น หรือมีเลือดปนออกมา
สาเหตุของการปวดท้องข้างขวา
หากคุณมีอาการปวดท้องข้างขวา สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการดังกล่าวมักจะมาจากการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง ซึ่งอาจจะส่งผลให้คุณมีความเสี่ยงที่จะป่วยเป็นโรคนิ่วในถุงน้ำดี รวมถึงโรคตับ โดยจุดสังเกตที่สำคัญที่ช่วยยืนยันได้ว่าคุณอาจจะป่วยเป็นโรคดังกล่าว คือ เมื่อนำมือกดลงไปที่บริเวณปวดท้องข้างขวา จะพบกับก้อนเนื้อแข็ง ๆ ประกอบกับอาการตัวเหลือง ตาเหลือง ร่วมอยู่ด้วย
นอกจากนั้น ผู้ป่วยบางรายที่มีอาการปวดท้องข้างขวาแล้วลามไปถึงแผ่นหลัง โดยบางกรณีอาจมีอาการปวดท้องข้างขวาส่วนบน หรือส่วนกลาง ซึ่งหมายความว่า ร่างกายของคุณกำลังมีความผิดปกติ ซึ่งเกิดขึ้นกับตับอ่อน ทำให้เสี่ยงต่อการเป็นโรคตับอ่อนอักเสบได้ ซึ่งเป็นผลมาจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป
อาการปวดท้องข้างขวาล่าง – อาการปวดท้องข้างขวาล่างนี้ มีสาเหตุมาจากการทำงานที่ผิดปกติของลำไส้หรืออาการไส้ติ่งอักเสบ เริ่มตั้งแต่บริเวณรอบสะดือไปจนถึงบริเวณท้องน้อยด้านขวา และเมื่อนำมือไปคลำบริเวณที่มีอาการปวดท้องข้างขวาแล้วเจอกับก่อนเนื้อ ซึ่งหากกดแล้วรู้สึกเจ็บ ประกอบกับมีอาการปวดเสียดอยู่ตลาดเวลา สามารถสันนิษฐานไว้เบื้องต้นว่าเป็นไส้ติ่งอักเสบ แต่หากมีอาการปวด คล้ายกับมีลมอยู่ในท้อง มีอาการมวนท้องร่วมอยู่ด้วย อาการปวดท้องข้างขวานี้อาจจะมีสาเหตุมาจากการทำงานที่ผิดปกติของลำไส้
อาการปวดท้องข้างขวาใต้ซี่โครง – บริเวณท้องด้านขวาเป็นจุดของลำไส้ ซึ่งหากคุณมีอาการปวดท้องข้างขวาบริเวณใต้ซี่โครง และมีอาการเสียดและจุกท้องรวมอยู่ด้วย อาจจะหมายความว่าคุณมีอาการลำไส้ทำงานผิดปกติ โดยส่วนใหญ่มักมีสาเหตุมาจากการแพ้โปรตีนกลูเตน ส่งผลกระทบให้ลำไส้ไม่สามารถดูดซึมอาหารได้ดีเหมือนปกติ จึงทำให้เกิดอาการปวดท้องข้างขวาขึ้น โดยหากปล่อยไว้ ไม่ทำการรักษาเป็นระยะเวลานาน อาการปวดท้องข้างขวานี้สามารถสะสมจนเกิดเป็นภาวะท้องเสียเรื้อรัง อีกทั้งยังสามารถพัฒนาไปสู่โรคลำไส้เล็กอักเสบได้อีกด้วย
อาการปวดท้องน้อยข้างขวา – อาการป่วยจากรังไข่มีสภาวะผิดปกติหรือกรวยไตอาจจะมีปัญหา โดยทั้งสองอาการ จะนำมาซึ่งอาการปวดท้องข้างขวา โดยอาจจะมีอาการปวดเกร็งเป็นระยะ มีอาการปวดท้องน้อยด้านขวาร้าวยาวไปจนถึงช่วงต้นขา ซึ่งแสดงให้เห็นว่าอาจจะมีปัญหาด้านสุขภาพของกรวยไต แต่หากมีอาการปวดท้องข้างขวาที่ท้องน้อยร่วมกับการมีไข้สูง รู้สึกหนาวสั่น อีกทั้งยังตกขาว อาการในลักษณะเช่นนี้เป็นสัญญาณของปีกมดลูกอักเสบ โดยหากคุณทดลองคลำตรงบริเวณที่ปวดเกร็งก็จะพบก้อนเนื้อด้วย ซึ่งจะทำให้เกิดการทำงานที่ผิดปกติของรังไข่
อาการปวดท้องข้างขวาส่วนกลาง – อาการปวดท้องข้างขวาส่วนกลาง ร่วมกับการขับถ่ายที่มีเลือดปน หรือมีการขับถ่ายที่ผิดปกติ นั่นอาจเป็นสัญญาณบ่งชี้ว่าคุณอาจจะกำลังป่วยเป็นโรคลำไส้ใหญ่อักเสบ ซึ่งหากตรวจพบก้อนเนื้อเพิ่มเติมจากอาการปวดท้องข้างขวา ก็อาจจะแสดงว่ากำลังจะเป็นเนื้องอกในลำไส้ใหญ่ แต่หากมีอาการปวดท้องข้างขวาและปวดร้าวไปจนถึงต้นขา ก็อาจมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนิ่วในไตได้ และหากมีอาการปวดเอวด้านขวา ประกอบกับมีไข้ หนาวสั้น รวมถึงมีปัสสาวะสีขุ่น ก็อาจเป็นสัญญาณบ่งบอกว่าคุณกำลังป่วยเป็นโรคกรวยไตอักเสบ
